ترس از آسانسور چیست؟

هراس از آسانسور نوعی ترس از مکان‌های بسته است که در آن فرد ترس شدیدی از گیر افتادن و محدود شدن در آسانسور دارد به گونه‌ای که در صورت قرار گرفتن در آسانسور دچار اضطراب و حملات استرس‌زا می‌شود. تعداد زیادی از افراد مبتلا به اختلال هراس از آسانسور بیشتر دچار حملات هراس می‌شوند و علائمی مانند تعریق، تپش قلب، تنفس نامنظم و ضعف از خود بروز می‌دهند.

افراد مبتلا به هراس از آسانسور به طور قطع یک بار گیرافتادن در آسانسور و به دنبال آن حملات پانیک را تجربه کرده‌اند؛ به همین سبب زمانی که به آسانسور فکر می‌کنند و یا با آن مواجه می‌شوند شرایط استرس‌زا و حملات پانیک برایشان تداعی شده و آن‌ها را از سوار شدن بر آسانسور باز می‌دارد. ترس از آسانسور به دلیل این که با استرس و اضطراب برای فرد همراه است، در دسته‌ی اختلالات اضطرابی قرار می‌گیرد و نیاز به درمان با استفاده از روش‌های تخصصی دارد.1
 

علت ترس از آسانسور

در بسیاری از افراد، ترس از آسانسور از فوبیای خاص دیگری نشئت می‌گیرد که فرد به آن مبتلاست، اما به‌تنهایی خود را نشان می‌دهد؛ به این معنا که شاید فکر کنید فقط از سوار شدن به آسانسور می‌ترسید، اما این ترس در یک فوبیای دیگر ریشه دارد. ترس از آسانسور، مثل سایر انواع فوبیا می‌تواند از معمولی تا شدید باشد.
 
۱. تنگناهراسی یا کلاستروفوبیا
کلاستروفوبیا به‌معنای ترس از محیط‌های بسته است. کابین کوچک و بستۀ آسانسور ممکن است باعث بروز واکنش‌های مربوط به تنگناهراسی شود.
 
۲. انزواطلبی یا آگورافوبیا
ترس از گرفتار شدن در وضعیتی است که فرار از آن مشکل یا غیرممکن باشد. افراد مبتلا به انزواطلبی معمولا از شلوغی دوری می‌کنند و بسیاری از این افراد هیچ مشکلی با آسانسور ندارند. بااین‌همه، چون فرار از شلوغی در آسانسور ممکن نیست، اکثر مبتلایان به انزواطلبی ترجیح می‌دهند که از آسانسور استفاده نکنند.
 
۳. تجارب گذشته
در بسیاری از موارد، فوبیا ناشی از تجاربی است که در گذشته موجب ترس ما شده‌اند. کسانی که تجربۀ گیر کردن در آسانسور حتی به‌مدت کوتاه را دارند، بیشتر از دیگران از سوار شدن به آسانسور می‌هراسند. البته شاید این تجربۀ تلخ برای خود شما اتفاق نیفتاده باشد و تجربۀ بد یکی از اطرافیان‌تان موجب بروز ترس در شما شود.

در بسیاری از فیلم‌های ترسناک، جشن‌های هالووین و مراسم ترسناک در فرهنگ برخی جوامع، آسانسورها نقش پررنگی دارند. زمانی که در زندگی واقعی، مشکلی در یک آسانسور به وجود می‌آید، تصاویر مربوط به آن اتقاق به‌طور گسترده از رسانه‌ها پخش می‌شود و تا مدت‌ها از طریق اینترنت قابل‌مشاهده است.

مشاهدۀ حوادث ترسناک مربوط به آسانسور برای ایجاد ترس از آسانسور در بسیاری از افراد کافی است.2
 

علائم و نشانه های اختلال ترس از آسانسور

اختلال ترس از آسانسور از لحاظ جسمی و روانی با نشانه هایی همراه می باشد. بر این اساس، در هنگام قرار گرفتن فرد مبتلا به هراس از آسانسور، بی حالی، ضعف، تعریق، تپش قلب شدید و تنفس نامنظم در وجود او نمود برجسته پیدا می کند. همچنین تنگی نفس و سخت نفس کشیدن به ویژه در هنگام سوار شدن به آسانسور، در این دسته افراد به صورت ملموس و مشهود به چشم می خورد.

به طور کلی، افراد مبتلا به اختلال ترس از آسانسور و محیط های بسته دچار اضطراب و هراس بالایی می شوند. احساس نگرانی، اجتناب و طفره رفتن از وارد شدن به آسانسور، گرایش به مکان های باز و دوری از فضاهای بسته، از دیگر نشانه های مهم ترس از آسانسور محسوب می شود.3
 

راه‌های غلبه بر ترس از آسانسور

۱. اگر به فکر درمان هستید در ابتدا لازم است تا خودتان اختلال را بپذیرید و بخواهید با آن مبارزه کنید. اگر فقط به خاطر انتظارات دیگران و خواهش‌های آن‌ها،به فکر درمان باشید احتمال این که موفق شوید کم است.

۲. خودتان را مجبور کنید تا صحنه‌های آرامش بخش را تصور کنید. اگر شما از آن دسته افرادی هستیدکه نمی‌توانید چنین چیز‌هایی را تجسم کنید، تکنیک‌های ساده‌ی ذهنی و تمرکز بر روی نفس کشیدن را یاد بگیرید.

۳. از زمان و موقعیت استرس زا (از هنگام سوار شدن به آسانسور تا لحظه بعد از پیاده شدن از آسانسور) برای خود، سلسله مراتبی را تنظیم کنید و سعی کنید قدم به قدم پیش بروید.

۴. از کارهای ساده‌تر در لیست سلسله مراتبی خود شروع کنید. ممکن است فقط هنگام ایستادن در نزدیکی آسانسور و تماشای حرکت بالا و پایین رفتن آن (تا زمانی که دچار اضطراب نشوید) کافی باشد. هر لحظه که احساس کردید که دچار هراس می‌شوید، برای زمانی کوتاه تصاویر آرامش بخشی را تجسم کنید.

۵. مراحل را یکی یکی پیش ببرید. مطمئن باشید تا زمانی که ذهن تان نتواند از دست افکار ترسناک گذشته رها بشود، نمی‌توانید مراحله بعدی را شروع کنید.

۶. امکان دارد چندین جلسه طول بکشد تا به هدف خود برسید. اما چیزی که برای شما اهمیت بیشتری دارداین است که این ترس را در خود از بین ببرید و بتوانید بر آن غلبه کنید. کلید موفقیت در این کار این است که بتوانید روی ذهن خود به خوبی تمرکز کنید و از افکاری که هر بار به سراغتان می‌آیند فرار کنید. بهتر است به خودتان یاد آوری کنید که این ترس، ممکن است بی دلیل و ساخته ذهن خودتان باشد.1
 

درمان دارویی هراس از آسانسور

معمولا افراد پس از مواجهه مکرر با سختی‌های ناشی از فوبیای آسانسور به دنبال راهی برای درمان آن می‌گردند. یکی از روش‌های سریع اما کوتاه اثر استفاده از دارو برای درمان انواع فوبیا است.

داروهای ضد اضطرابی مانند بنزودیازپین‌ها، بتا بلاکرها و مهارکننده‌های مونو آمینو اکسیداز اغلب توسط متخصصان تجویز می‌شوند. البته این داروها به درمان قطعی هراس از آسانسور کمک نمی‌کنند و تنها موجب کاهش علائم اضطرابی آن مانند حملات پانیک، تعریق و تپش قلب می‌شوند. توجه کنید که داروهای ضد اضطراب به دلیل عوارض شان باید زیرنظر پزشک مصرف شوند.2
 

درمان های غیر دارویی ترس از آسانسور

همان طور که گفتیم داروهای ضد اضطراب تنها به کاهش علائم کمک می‌کنند و بهترین راه این است که از مشاور روانشناس در زمینه‌ی درمان ترس‌های مرضی کمک بگیرید. درمان‌های شناختی رفتاری در اغلب موارد تاثیرگذارند و فرد را از هراس خود رها می‌سازند. به علاوه‌ی داروها، نوروفیدبک و بیوفیدبک روش‌هایی موثر در ذرمان ترس از آسانسور هستند. در ادامه روش‌های رفتار درمانی و روان درمانی را برای ترس از آسانسور شرح داده‌ایم.
 
حساسیت زدایی منظم
روش حساسیت‌زدایی منظم به گونه‌ای است که از فرد خواسته می‌شود تا در مرحله‌ی اول طی چند جلسه در حالت مناسب و شرایط آرامی قرار بگیرد؛ سپس از او خواسته می‌شود تا به ترتیب خود را در حال سوار شدن بر آسانسور، حرکت به سمت بالا و پایین و هنگام پیاده شدن از آن، تجسم کند. بعد از آن که فرد در تجسمات خود به آرامش رسید و حالت‌های اضطراب کاهش یافت به تدریج از او خواسته می‌شود تا کنار آسانسور بایستد و کم کم وارد شود. تمام این مراحل با حضور مشاور روانشناس و یا مشاوره کنترل استرس صورت می‌گیرد.
 
غرقه سازی
در روش غرقه سازی فرد علارغم ترس‌ها و حملات پانیک، وارد محیط استرس زا می‌شود. در این روش مبنا بر این است که فرد با قرار گرفتن در این موقعیت‌ها بتواند بر ترس خود غلبه کند و آن را شکست دهد. در این روش فرد در مدت طولانی در موقیعت امن و کنترل شده قرار می‌گیرد و با ترس خود روبه‌رو می‌شود.

در ابتدا ممکن است فرد دچار اضطراب عمیق و وحشت‌زدگی می‌شود اما در نهایت خستگی غلبه می‌کند و سطح اضطراب کاهش می‌یابد. این روش به ندرت مورد استفاده قرار می‌گیرد و عدم توجه و نظارت کافی می‌تواند بسیار خطرناک باشد.
 
امنیت و نحوه‌ی کار آسانسورها
برخی از افراد آسانسور را محیطی ناامن می‌پندارند که هر لحظه امکان سقوط در آن وجود دارد. همین باورها بر شدت ترس‌ها و اضطراب‌های آنان می‌افزاید. آگاه سازی و دادن اطلاعات واقعی به درمانجو بخشی از فرآیند درمان فوبیا محسوب می‌شود. آگاهی از نحوه‌ی کار و امنیت آسانسور به شما کمک می‌کند تا با دید بازتری نسبت به این قضیه نگاه کنید. امروزه امنیت آسانسورها به شکل چشمگیری افزایش یافته‌است.

سیستم ترمز آسانسور در مواقعی که طناب‌های بالابرنده دچار مشکل می‌شوند به کمک می‌آید و از سقوط آسانسور جلوگیری می‌کند. امروزه مجموعه‌ای از کابل‌ها آسانسور را پشتیبانی می‌کنند و جالب است بدانید هر یک از این کابل‌ها قدرت تحمل و نگه داشتن یک ماشین را دارا می‌باشند. درهای آسانسور به هیچ وجه تا زمانی که کابین در محل اصلی تعیین شده مستقر نشده باز نمی‌شوند.

آسانسورها سیستم‌های کنترل سرعت و هدایت‌کننده دقیقی دارند که باعث می‌شوند آسانسور با مناسب‌ترین سرعت به مقصد برسد. علاوه بر این‌ها داخل کابین آسانسور تلفن و سیستم هشدار اضطراری وجود دارند. افراد از این طریق می‌توانند درخواست کمک کنند.

سیستم تهویه هوا موجود در آسانسورها مانع از خفگی شما در توقف‌های طولانی مدت می‌شوند. به صورت کلی حوادث مربوط به آسانسور بسیار نادر هستند. این اطلاعات را در ذهن خود داشته‌باشید و از پرورش دادن افکار منفی و یا مرتبط با سقوط و خفگی در ذهن خود بپرهیزید.3

پینوشتها
1.www.honarehzendegi.com
2.www.chetor.com
3.www.injamax.com